SOĞUK ÇELİKTEN KURULAN SICAK YAPILAR

 

NEDEN FABRİKASYON ( PREFABRİK) ÇELİK YAPI?

 

 

Fabrikada sürekli denetim altında yapılan üretimin hızlı, kaliteli ve ekonomik olması nedeniyle tüm dünyada uygulanmakta olan prefabrikasyonun önemi bilinmektedir. Ağır ya da hafif olarak uygulanan prefabrik yöntemleri ile çelik prefabrik yapı sistemlerinin seçiminde birçok etkenle birlikte hammadde fiyatları, yapıların kullanım amacı, mimari özellikleri ve yöresel koşullar da etkili olmaktadır. Tüm gelişmiş ülkelerde uygulanmakta olan prefabrik çelik çerçeveli yapı sistemlerinde, fabrikada bilgisayar kontrollü makineler ile sürekli denetim altında üretilen çelik yapı elemanları şantiyede vida somun ile birleştirilerek en tehlikeli deprem bölgelerinde bile kısa sürede ekonomik, sağlam ve sağlıklı binalar yapılabilmektedir.

 

Vida birleşimli prefabrik çelik çerçeveli yapılarda, modüler tasarımlara uygunluk, elemanların taşınabilmesi sökülebilmesi, taşıyıcı sistemden bağımsız tesisat döşenebilmesi prefabrik Yapım İlkeleri'nin tümü uygulanabilmektedir. Söz konusu yapıların montajının, en kötü hava koşullarında genellikle büyük inşaat makineleri gerektirmeden, vasıfsız işçiler ile kısa sürede yapılabilmesi bakımından da ülkemiz koşullarına uygun olduğu görülmektedir. Ülkemizde prefabrik çelik yapı olarak yalnızca şantiye binaları veya deprem sonrası acil barınma gereksinimlerini karşılamak amacıyla çoğunlukla bükme sacdan oluşturulan çelik yapı elemanları ile yapılan ve genellikle tek katlı olan binalar akla gelmektedir. Tasarım ve üretimlerinde mühendislerin katkısı yok denecek kadar az olduğundan, büyük firmalar tarafından yapılanlar da dâhil olmak üzere birbirinin kopyası olan, bu tür yapılardan birçoğu güvenilir bulunmamaktadır. Hâlbuki bu sistem ile insanlara hayallerinin ötesinde sıcak yuvalar kurmak hiçte zor değildir. Bunun için kullanıcı adaylarını bilgilendirmek, ama doğru bilgilendirmek, ARGE ye dayalı farklılıklar sunmak gerekmektedir. Üzerine bir de mühendislik bilgisi eklendiğinde ortaya modern zevke ve ihtiyaca göre dizayn edilmiş harika yapılar çıkabilir.

 

Hafif çelik yapılar, dünyada kâgir inşaatlar gibi, hafif çelik karkas ve hafif çelik yığma şeklinde uygulanmaktadır. Yığma yapı sisteminde yükler duvarlar marifeti ile zemine intikal ettirilirler. Hafif çelik karkas yapı sisteminde ise yapının bir iskeleti vardır. Bu iskelet yapının ana taşıyıcısıdır. Yükler bu iskelet sayesinde zemine intikal ettirilir. Hafif Çelik evler ve çelik konstrüksiyon yapılar, Amerika, Kanada, Japonya ve İngiltere gibi teknoloji devlerinin villa yapımında ulaştıkları en son sistemdir. Türkiye de estetik güzellikten yoksun, daha bitmeden dış cephesi bozulmaya başlayan betonarme binalar yapılmaktadır. Çelik konutlarda kullanılan Çelik, depreme davranışı bakımından diğer yapı malzemelerinin sahip olmadıklar bazı temel özelliklere sahiptir. Çelik yapıları betonarme yapılar ile mukayese sokmak gerekirse aralarındaki bariz farkları şöyle sıralayabiliriz;

* Çelik yapı elemanlarının kalitesi sürekli denetim altındadır. Fabrika koşullarında standartlara uygun ölçü ve değerlerle üretilir. Beton kalitesi uygulama hataları nedeniyle tehlikeli boyutlardadır. Hazır beton santralleri rant a hizmet etmek amacı ile kurulduğundan fiyat rekabeti beton kalitesini arka plana atarak standardı aşağılara çekmiştir.

 

* Çelik yapı homojen ve izotrop bir malzeme olduğundan kendinden beklenilen davranışı gösterir ve statik hesaplamalardaki hata payı çok düşüktür. Beton çelik kadar homojen ve izotrop olmadığından statik hesaplamalardaki kabuller nedeniyle hata payı daha fazladır.  Bu hata proje aşamasında göz önüne alınır. Bu da maliyeti artırır.

 

 

 

* Çelik daha küçük kesitlerle çalışıldığından yapının kullanım alanı artar. Betonda ise minimum koşullar dahi büyük kesitleri gerektirdiğinden kullanım alanında önemli kayıplar oluşur.

 

 

* Çelik yapılar kalifiye işçilik gerekir. Bu da uygulama hatalarını en aza indirir. Beton yapılar kalifiye işçilik gerektirmez. Bu nedenle önemli uygulama hataları oluşabilir.

 

* Çelikte malzeme her zaman kolayca denetlenebilir. Beton döküldükten sonra betonarme çeliğini denetleme işi çok pahalı ve zahmetlidir.

 

* Herhangi bir nedenle hasar gören çelik yapı elemanı rahatlıkla değiştirilebilir. Bu işlem hızlı, kolay ve düşük maliyetlidir. Herhangi bir nedenle hasar görmüş beton yapı elemanını güçlendirmek zor ve

yüksek maliyetli bir işlemdir. Bu işlem mimari sorunları da beraberinde getirir.

* Geniş açıklıkları, daha küçük kesitlerle kolonsuz geçme imkânı olduğundan, çelik büyük mekân ve istenilen dizaynı düşük maliyetle oluşturmada alternatifler sağlar. Beton geniş açıklıklarda kesitler büyük, maliyetler daha fazladır. Büyük mekân ve istenilen dizaynı oluşturmada alternatifler çelik yapılara göre daha sınırlıdır.

 

* çelik ile çok daha hafif yapılar inşa edilebilir. Bu temel maliyeti düşürdüğü gibi deprem yüklerine karşı da önemli avantaj sağlar. Beton yapılar, büyük ağırlıkları nedeniyle temel maliyetleri de yüksektir. Aynı nedenle deprem yüklerine karşı temel-zemin etkileşiminden dolayı dezavantajlıdır.

 

* Çelik yapılar her türlü hava koşullarında ve çok hızlı şekilde inşa edilebilir. Bu da işçilik maliyetlerinin düşük olmasını ve ihtiyaçlara kısa sürede cevap verebilme imkânı sağlar. Beton da inşaat süresi uzun ve her türlü hava koşullarında çalışılmaya müsait değildir. Dolayısıyla ihtiyaç sahiplerine daha uzun vadeli ve daha yüksek maliyetli çözümler sunar.

 

* Çelik prefabrik yapı istenildiğinde kolayca takviye edilebilir, demontajı ve istenildiğinde başka bir alana tekrar montajı mümkündür. Betonarme yapıların takviyesi zordur. Ayrıca demontajları mümkün değildir.

 

* Çelik yapı elemanları, montajı tamamlandığı anda tam yük kapasiteyle çalışabilir. Betonarme yapı elemanlarında priz süresi istenilen mukavemet değerleri için uzundur.

        Sonuç olarak: Yukarıda çok özet olarak yapılan mukayese çelik yapıların deprem bölgelerinde kullanımının ne kadar uygun olduğunu ve sağladıkları güvenlik ve diğer avantajları diğer yapı sistemleri ile mukayese edilemeyecek kadar fazla olduğu açıkça görülmektedir.

 

 

Neden mi çelik yapı?

 

Siz ne dersiniz?.......

 

Sizce neden?.........

 

AKTAŞ GRUP İNŞAAT

PREFABRİK VE ÇELİK YAPILAR

www.aktasgrupinsaat.com

LEVENT AKTAŞ